Nasıl Acı Çekilmez?

Yaklaşık dört beş aydan beri, belki de daha fazla süredir, nasıl içime dönebilirim, özü yakaladığım zaman nasıl bir hayat yaşamam gerekir diye düşünüyorum? Hatta bunu Berfu ile bir kaç kez konuşmuşluğumuz bile var...

İnsanların yaptıklarına ve kendi yaptıklarımıza üzülmeme noktası nasıl sağlanabilir? Fiziksel acıyı bir şekilde atlatabiliyor insan ama duygusal ya da vicdani acıyı atlatmak çok uzun zaman alıyor. Bütün bu arayışlar sırasında, Budizm'e olan yatkınlığımla, google'da ve Ted Talks'ta araştırmalar yapmıştım.

Mesela Ted Talks'taki Habits on Happiness adlı konuşmanın ilk 10 dakikası tamamen benim arayışımı anlatıyordu. Nasıl mutlu olabilirdim? Mutluluk önemli miydi? Haz ne zaman vardı, ya da haz neydi? Acı çekmek doğada var mıydı?

Doğa'da olan bir olaydan arınmanız çok zordu. Matthieu Ricard bu konuda "hiç kimse sabah kalkıp da bugün acı çekecek miyim?" diye düşünmez diyor. Evet, genelde ben de düşünmüyorum. Ama canınızın gerçekten sıkkın olduğu ve bir türlü içinizden atamadığınız, atlatamadığınız bir durum varsa, o zaman güne hiç sorgulamadan kötü başlayabiliyorsunuz. Ricard'a göre ne hayal ediyorsak o bizim mutluluğumuzla ilgilidir. Ve Doğu ile Batı arasında mutluluğun tanımları farklıdır... Bazılarına göre mutluluk muhafazakar bir duruşla geçmişteki Altın Çağı temsil ederken diğerleri için mutluluk geleceği ve bazıları için ise şimdiki zamanı temsil edebiliyor.

Bundan aylar önce dinlediğim Ricard'ın konuşması somut bir şekilde "nasıl içe dönmeliyim?" sorusunu kavrayabilmemi sağlaMAmıştı. Ta ki, çok akıllı ve başarılı bir arkadaşım olan Esra'nın yeni blogundaki şu yazıyı görene kadar... Esra kısa bir şekilde, kendi çıkarımlarıyla bir makaleyi özetlemiş. Makalenin aslı için buraya bakabilirsiniz. The Zen of Eating adlı yazı "yeme alışkanlığından" yola çıkarak Budda'nın hayat felsefesine giriyor... Daha da öteye gidip herkesin kendi kendine soracağı sorulara cevaplar veriyor.

Benim aylardan beri kendime sorduğum soru: Nasıl üzülmeyi engelleyebilirim? Nasıl mutlu olabilirim? Ve nasıl kendimi tanıyabilirim'di.

Bütün bu sorulara yanıt olarak Ricard'ın videosuyla birlikte bir çok sonuca ulaştım. Bunlardan belki de ilk ve en önemlisi:

• İnsanlar her zaman ve her koşulda mutlu olmayı isterler, ancak sürekli bir mutluluk yoktur. Bu yüzden de uçlarda hareket etmemek gerekir. Çünkü uçlarda dolaşırsanız batarsınız. Buddha'ya göre en iyi yol "Middle Path" diye tabir ettiği yoldur. Ve bu yoldaki ana amaç şimdiki zamanı, o anı yaşamaktır.

Bu sabah kalktığımda aklımda iki gün öncesinden olan bir kaç olay mevcuttu. Kafada kurmayı, üzerine düşünmeyi ve hatta insanların ağzından konuşmayı çok seven bir insanım. Ve gene karşımdaki insanların ağzından konuşmaya başladım... (Eğer yaşadığınız olaylar trajikse, neden böyle oldu, nerede hata yaptım gibi sorgulamalar bu konunun içine giriyor.) Fark ettim ki farklı bir zaman diliminde gidip geliyorum. Kendimi durdurdum ve bu ana dön, n'apıyorsun? Geçmişi ya da olabilecekleri bırak... Geçmiş de gelecek de aslında iki uçta duruyordu... Mutsuzluğu engellemek için bulunduğunuz anı fark edin!!! Tadını çıkartın demiyorum, fark edin!!

• Buddha'ya göre "tadını çıkartmak" da bir şekilde uç'a gitmektir. Ona göre haz/zevk nasıl bir uçtaysa acı çekmek de diğer uçta duruyor, anladığım kadarıyla ve makalede diyor ki:

Unlike you and me, the Buddha did not bounce back and forth between the 

extremes of indulgence (overeating)and deprivation (restricted eating). 

He realized that either extreme was a painful and unproductive path. 

Yes, he did have some glorious moments, but they didn't completely dispel 

his desire for lasting peace and security. You've probably had your share of 

blissful moments too (great food, great sex, vacations, etc.). 

But when it's over, it's over, and you find that the same old empty feeling 

is still there.

Makaleye göre Buddha kendisini bütün bu acıdan ya da hazdan sadece olayları gözlemleyerek ve 
hiçbir şekilde müdahale etmeyerek kurtulmuş. Amerika'nın ikincidünya savaşı öncesi izolasyon 
politikasına çok benzettim ben bu olayı. Kendi içinize dönün ve acı çekmek ya da zevk almak 
istediğiniz zaman durup kendinizi izleyin... O gelen acının nasıl ve kim tarafından geldiğine bakın... 
Sessiz olun ve konuşmayın... İç huzuru yakalayın...
Ne bileyim, yapın işte bir şeyler.. Verdiğim linkleri okuyarak başlayın isterseniz.

P.S. Bu yazıda bile bile bir bütünlük sağlamak istemiyorum. Yazı karakterlerini de bile bile
bozdum... Belki de ilk defa böyle bir şey yapıyorum. Düzgünlük konusundaki hassasiyetimi
yenme çabaları diyebiliriz buna.
P.S. #2: Uzun zamandır yazmıyordum, affola!